11- ANAYASA MAHKEMESİ TRAFİK SİGORTASI SATIŞ SONRASI 15 GÜNÜ İPTAL ETTİ. 1 AY HOŞ GELDİ.AMA İDARE YANLIŞ YAPTI.
Karayolları Trafik Kanunu 94.maddesinde aracınızı sattıktan sonra aracın satışını sigortaya bildirmeniz gerekiyordu.
Bu bildirimden sonra poliçe 15 gün daha devam ediyordu.
Aracın yeni sahibi kaza yapsa ölümlü veya büyük maddi zarara neden olsa hatta bu iş alkol etkisinde veya ehliyetsiz sürücüde olsa sigorta ödüyor sonra sözleşmeyi yaptığı eski sahibine rücu ediyordu.
Norm denetimi ile anayasa mahkemesi önüne gelene kadar kanun bu şekilde yıllarca sürdü gitti
Anayasa mahkemesi bunu iptal etti. Bundan sonra mahkemeler ve yargıtay aşağıdaki benzer kararlara imza atamayacak.
(Kapatılan) 17. Hukuk Dairesi 2011/4937 E. , 2012/9681 K.
“... İşletenin değişmesi hali Karayolları Trafik Kanunu 94.maddesinde düzenlenmiştir.
Buna göre Sigortalı aracın işleteninin değişmesi halinde, devreden kişi 15 gün içinde sigortacıya durumu bildirmek zorundadır.
Sigortacı sigorta sözleşmesini durumun kendisine tebliği tarihinden itibaren onbeş gün içinde feshedebilir.
Sigorta fesih tarihinden onbeş gün sonrasına kadar geçerlidir, 95. maddeye göre ise Sigorta sözleşmesinden veya sigorta sözleşmesine ilişkin kanun hükümlerinden doğan ve tazminat yükümlülüğünün kaldırılması veya miktarının azaltılması sonucunu doğuran haller zarar görene karşı ileri sürülemeyeceği ancak ödemede bulunan sigortacının, sigorta sözleşmesine ve bu sözleşmeye ilişkin kanun hükümlerine göre, tazminatın kaldırılmasını veya azaltılmasını sağlayabileceği oranda sigorta ettirene başvurabileceği düzenlenmiştir.
Buna göre sigorta sözleşmesinin kaza tarihinde feshedildiği ya da münfesih olduğu iddiası zarar gören 3. kişiye karşı ileri sürülemez.
Yasanın emredici hükmü karşısında, fesih bildirim ve fesih için Genel Şartlarda düzenlenen hükümler ancak sigortacı ile akidi arasındaki ilişkiyi düzenlemeye yönelik olup, zarar gören kişi karşısında trafik sigortacısının sözleşmenin feshedildiği iddiası ile zarardan sorumluluğunu kaldıracağı sonucunu doğurmaz. “
Yukarıdaki yargıtay kararında özetle ;
Aracını sattıktan sonra trafik poliçesini iptal ettirsen de 15 gün boyunca başka birinin yaptığı kusurdan hukuksal boyutta sorumlusun.
Sigorta öder sana rücu eder. Anayasa mahkememesi bu durumu ortadan kaldırdı.
Gerekçe içerisinde;
“...aracın devri suretiyle araç üzerindeki her türlü kontrol ve denetim yetkisini yitirmiş bulunan sigortalının artık işleten sıfatı da kalmadığı hâlde sözleşmenin sigorta şirketince feshedilmemesi durumunda sözleşme süresince, sözleşmenin feshedilmesi hâlinde dahi fesih tarihinden itibaren on beş gün boyunca yeni işletenin üçüncü kişilere vermiş olduğu zararlardan sorumlu tutulabilmesine imkân tanıyan kuralların gerekli olmadığı anlaşılmaktadır.
(AYM, E.2023/130, K.2024/17, 23/01/2024, § …) “ Tam metni için tıklayın.
Anayasa mahkemesi aracı satanın sorumlu olmamasını ve yeni araç alanın trafik poliçesi yaptırması gerektiğinden bahsetmektedir.
Ama anayasa mahkemesi 6102 sayılı yeni TTK (Türk Ticaret Kanunu) da 1484/2 kanunu incelememiştir.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 1484/2 üncü maddesi gereği iptalden ve yetkili mercilere bildirim tarihinden itibaren 1 aylık süre geçtikten sonra sorumluluk sona erecektir.
Seddk trafik sigortası genel şartlarını yeni TTK uyumu için ihbar yükümlülüğünü 5 günden 10 güne çıkardı ama bu maddeyi görmedi veya görmezden geldi.
“Zarar görenle ilişkide ifa yükümlülüğü “ başlığını taşıyan 1484/2 şu şekildedir.
“Sigorta ilişkisinin sona ermesi, zarar görene karşı ancak, sigortacının sözleşmenin sona erdiğini veya ereceğini yetkili mercilere bildirmesinden bir ay sonra hüküm doğurur. "
İşletenin değişmesi ile 15 gün değil 1 ay daha geçerli olacaktır.
Çünkü;
TTK m.1484/f.2’ deki şartların gerçekleşmesi yani sözleşmenin sona ermesi ve bunun yetkili makama bildirilmesinden itibaren bir ayın geçmesi halinde sigortacı, zarar görene karşı ifa yükümlülüğünden kurtulabilmektedir.
TTK 1484 koruyucu hükme sahip olup madde hükümlerine aykırı sözleşme şartları geçersizdir.
Daha açık anlatayım bu maddeyi, yönetmelikle ,genelge ile veya duyuru ile yumuşatamaz, değiştiremezsiniz.
Bilirim daha önce yapmıştınız yine yaparsınız ama hükümsüz olur.
Sigortacının bu imkanı kullanabilmesi için şart teşkil eden bildirim yükümlülüğünü yerine getirmek üzere başvuracağı “yetkili makam” sigorta bilgi merkezi yönetmeliği madde.5 gereğince “sigorta bilgi merkezidir”.
Son söz Boşluk doldu 15 gün gitti 1 ay geldi. Hayırlısı olsun.
13/03/2024
1.Hata; Resmî Gazete Tarih Sayı: 04/12/2024 - 32742 ile,
"ARAÇLARIN SATIŞ, DEVİR VE TESCİL HİZMETLERİNİN YÜRÜTÜLMESİHAKKINDA YÖNETMELİKTE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK"
5. Madde değişikliğe uğradı: "... imkanı aracı satış veya devir yoluyla alarak kişi adına satış ve devir tarihi itibarıyla geçerli olmak üzere zorunlu mali sorumluluk sigortasının bulunduğunun tespit edilmesi halinde noterler tarafından yapılır. Noterler tarafından yapılmayan her çeşit satış devir işlemleri geçersizdir."
Bu Yönetmelik hükümlerini Adalet Bakanı ile İçişleri Bakanı birlikte yürütür.
2.Hata; Resmî Gazete Tarih Sayı: 06/12/2024 - 32742 ile,
Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasında Tarife Uygulama Esasları Hakkında Yönetmeliğin 13 üncü maddesinin birinci fıkrasının ikinci cümlesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki cümle eklenmiş, aynı fıkranın mevcut üçüncü cümlesinde yer alan “durumun” ibaresi “durumların” şeklinde değiştirilmiştir.
“Kurum, 27/8/2024 tarihli ve 32645 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Motorlu Kara Taşıtlarının Ticareti Hakkında Yönetmelik çerçevesinde ikinci el motorlu kara taşıtı ticareti yetki belgesini haiz işletmelerin işleten sıfatıyla akdedecekleri trafik sigortası sözleşmeleri için sigorta süresini otuz güne kadar indirmeye yetkilidir.”
Bu Yönetmelik hükümlerini Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu Başkanı yürütür.
2.Hata; ya bir hata daha;
Seddk 26/12/2024 de
İKİNCİ EL MOTORLU KARA TAŞITI TİCARETİ İLE İŞTİGAL EDEN İŞLETMELER İÇİN KISA SÜRELİ KARAYOLLARI MOTORLU ARAÇLAR ZORUNLU MALİ SORUMLULUK SİGORTASI SÖZLEŞMESİ DÜZENLENMESİNE İLİŞKİN GENELGE (2024/35) İLE ;
Genelgeye ulaşmak için tıklatın.
https://www.seddk.gov.tr/upload/2024-35%20say%C4%B1l%C4%B1%20Genelge.pdf
"Kısa süreli sözleşme düzenlenmesine ilişkin usul ve esaslar
Madde 3- (I) Motorlu Kara Taşıtlarının Ticareti Hakkında Yönetmelik çerçevesinde ikinci el motorlu kara taşıtı ticareti yetki belgesini haiz işletmelerin işleten sıfatıyla taraf olacakları zorunlu trafik sigortası sözleşmeleri altmış gün olarak düzenlenir. Talep edilmesi halinde sözleşme süresi altmış günden fazla olarak belirlenebilir."
SEDDK, 2024/35 genelge ile süreyi, 01/02/2025 den itibaren geçerli olmak üzere 60 gün olarak belirlemiş durumda.
İKİNCİ EL MOTORLU KARA TAŞITI TİCARETİNDE İKİ DURUM VAR;
1. SATMAK AMACI İLE EMANET ALINMASI DURUMUNDA;
2918 say.KTK. 104/1 maddesine göre, motorlu araçlarla ilgili mesleki faaliyette bulunan teşebbüslerin sahibi, gözetim, onanın, bakım, alım satım, araçta değişiklik yapılması amacı ile veya benzeri bir amaçla kendisine emanet bırakılan bir motorlu aracın sebep olduğu zararlardan dolayı, işleten gibi sorumlu tutulur. Aracın işleteni ve araç için zorunlu mali sorumluluk sigortası yapan sigortacısı bu zararlardan sorumlu değildir.
Bu işletmeler emanet araçlar için "Motorlu Kara Taşıtları İle Mesleki Faaliyette Bulunanlar İçin Zorunlu Mesleki Sorumluluk Sigortası" yaptırırlar.
Galerici özel bir vekalet (aracın satısı için yetki olan) ile ne olduğu belli olmayan seddk tarafından geliştirilip uygulaması takip edilmeyen 18/07/1997 tarih ve 23053 sayılı mükerrer tarihli resmi gazetede yayınlanan "deftere işlenerek" aracı emanet alabilir.
Defterin şekli yönetmelikte yayınlandığı gibi aşağıdadır.
Resmi gazete linki aşağıda verilmiştir. Resmi gazetenin sf. 352 den başlar "Defter" sf.568 de dir.
https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/23053_1.pdf
2.GALERİ ARACI SATIN ALIRSA;
Artık aracın sahibi işleten galerici olacaktır.
İkinci el ticaret yapan veya yeni sahibi araca trafik poliçesi yaptırmak zorunda değildir.
(Ama idare satıcıda poliçe varken henüz sahibi olmayan alıcıya da poliçe yaptırma mevzuat yaptı)
Çünkü 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 1484/2 üncü maddesi gereği sigorta poliçesi iptalden ve yetkili mercilere bildirim tarihinden itibaren 1 aylık süre geçtikten sonra sorumluluk sona erecektir.
Aracın eski sahibinin poliçesi 1 ay daha devam eder.
Bir ay geçtikten sonra trafik sigortası yapılacaktır.
Araç satılır ise satış sonrası da iptal edilip prim iadesi yapılabilir.
Aksi taktirde;
SEDDK, 2024/35 genelge ile süreyi, 01/02/2025 den itibaren geçerli olmak üzere 60 gün olarak belirlemesi sonrası 60 gün sonra yine sigortasızlık devam edecektir.
Bir hata başka bir hatayı tetiklemiştir.
-Soru;
Satıştan sonraki 1 aylık sürede kaza durumunda hangi poliçe taraf olacak?
-Araç satıştan sonra 1 ay daha eski poliçe TTK göre geçerli ,
-Ama araç satılmadan notere giderken yeni poliçe yapıldı,
Cevap:
Noterde satıcı görünen kişinin sahip olduğu poliçe davaya taraf olacaktır.
" Zarar görenle ilişkide ifa yükümlülüğü " Başlığı taşıyan TTK 1484/2 maddesi şu şekildedir.
"Sigorta ilişkisinin sona ermesi, zarar görene karşı ancak, sigortacının sözleşmenin sona erdiğini veya ereceğini yetkili mercilere bildirmesinden bir ay sonra hüküm doğurur."
Kanun normlar hiyerarşisi karşısında TTK 1484/2 maddesi , Koruyucu hükümleri gösterir TTK 1486/2 ile öyle bir korunmuştur ki bunu özel başka bir kanun ,yönetmelik veya alt norm olan genelge ile değiştiremezsiniz.
Değiştirilir ise hükümsüzdür. Bu kanun dikkate alınır:
Diğer poliçe sigortacının para kazanması için yapılan ticari işlemdir.
01/12/2024
